نحوه سیم کشی وان جکوزی

اگر قصد این را دارید که در خانه یا آپارتمان شخصی خودتان، از وان یا جکوزی استفاده نمایید؛ باید ابتدا یک لوله‌کشی و سیم کشی مناسب انجام دهید.

در این مطلب قصد داریم تا در رابطه با سیم کشی جکوزی و مدت‌زمان آن و همچنین آموزش سیم کشی جکوزی برایتان مطالبی را بیان نماییم.

سیم کشی جکوزی

عموما برای نصب وان جکوزی در خانه و آپارتمان، سیم کشی خاصی مدنظر نیست و تنها کافی است که دوشاخه دستگاه را به پریز برق جداگانه‌ای وصل نمایید.

مگر اینکه بخواهید وان جکوزی را در محیطی خارج از فضای داخلی خانه‌ی خود، مانند داخل باغ یا حیاط پشتی کنید و یا نوع وان جکوزی شما به‌صورتی باشد که به دلیل طراحی خاص موتور به سیم کشی برق نیاز داشته باشد.

در چنین شرایطی، باید به سیم کشی جکوزی اقدام شود. عموما این کار توسط تکنسین‌های شرکت تولیدی وان جکوزی انجام می‌گردد؛ زیرا اگر شما برای سیم کشی جکوزی اقدام کنید، به دلیل خطاهایی که ممکن است در نحوه سیم کشی جکوزی ایجاد شود، دستگاه از گارانتی شرکت خارج می‌شود.

باوجود تمام این موارد و توضیحات، یادگیری نحوه سیم کشی جکوزی این امکان را برای شما فراهم می‌آورد تا در صورت آشنایی با مبانی برق ساختمان، خودتان بتوانید برای نصب و راه‌اندازی این وسیله اقدام نمایید.

نکات مهمِ پیش از آموزش سیم کشی جکوزی که باید بدانید!

پیش از آنکه در این مقاله، به آموزش سیم کشی جکوزی بپردازیم، لازم است تا چند نکته مهم را در این خصوص باهم بررسی کنیم:

• ضرورت آشنایی با مبانی برق ساختمان

ازجمله مهم‌ترین نکاتی که پیش از آموزش سیم کشی جکوزی باید مدنظرتان قرار دهید، این مورد می‌باشد که فردی که مسئولیت سیم‌ کشی جکوزی را بر عهده می‌گیرد، باید با مبانی برق آشنایی داشته باشد.

توجه کنید که این موضوع کاملا به حفظ جان و سلامتی شما ارتباط مستقیم دارد؛ زیرا کار کردن با برق به‌خصوص در محیطی مرطوب مانند حمام و وان جکوزی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

این موضوع را گوشه ذهنتان داشته باشید که، کوچک‌ترین خطا در اتصال سیم‌ها می‌تواند شوک برقی ایجاد کند و که این امر هم خدایی نکرده می‌تواند منجر به فوت شود؛ بنابراین توصیه ما به شما این است که، اگر در این زمینه سررشته ندارید، سیم کشی جکوزی خود را فقط به مجری برق‌کار و متخصص بسپارید.

علاوه بر تمام موارد فوق، کدهای مخصوص قوانین سیم کشی برق ساختمان بسیار تخصصی هستند و فقط افراد باتجربه و تحصیل‌کرده در این حوزه با آن‌ها آشنایی دارند.

• بررسی ظرفیت برق ساختمان

پیش از آنکه اقدام به نصب و راه‌اندازی وان جکوزی نمایید، باید ابتدا ظرفیت برق ساختمان خودتان را بررسی نمایید تا بدانید آیا فیوز برق ساختمان شما، ظرفیت تامین ولتاژ مصرفی وان جکوزی را دارد یا خیر؟

اگر ساختمان شما حداکثر 30 تا 40 سال قدمت داشته باشد، این موضوع قابل‌حل است. چون در این مدل ساختمان‌ها، ظرفیت برق 100 آمپر در نظر گرفته می‌شود. چنانچه ساختمان شما نوساز است که تا 150-200 آمپر هم می‌توانید بر روی ظرفیت برق ساختمان حساب بازکنید.

باوجود تمام این موارد، بازهم بهتر است که کنتور برق را بررسی کرده و برچسب روی آن را مطالعه نمایید؛ چون معمولا مقدار ظرفیت کنتور برحسب آمپر بر روی برچسب آن درج‌شده است.

• تشخیص میزان برق مصرفی وان جکوزی با توجه به مدل آن

شاید از خودتان بپرسید که ما چند مدل وان جکوزی داریم؟! باید به شما بگوییم که وقتی برای خرید وان جکوزی به بازار مراجعه می‌کنید، با دو مدل وان جکوزی برخورد می‌کنید؛ که عبارت‌اند از:

1. وان جکوزی با سیم و دوشاخه

این مدل از وان‌های جکوزی به‌صورت مستقیم به برق 120 ولتی متصل می‌شوند، به همین سبب هم نیاز به انجام سیم کشی برق ندارند. معمولا وان‌های جکوزی سیار مانند مدل بادی این وسیله، از همین نوع می‌باشند.

این مدل از وان‌های جکوزی، ازنظر قابلیت تحرک مزیت بیشتری نسبت به جکوزی‌های همراه با سیم‌کشی دارند؛ زیرا جابجایی وان جکوزی قابل‌حمل مستلزم این است که آن‌ها را از پریز برق جدا کنید.

2. وان جکوزی همراه با سیم کشی

این مدل از وان جکوزی عموما باید به برق 220، 230 یا 240 ولت متصل شود؛ بنابراین آموزش سیم کشی جکوزی که در ادامه خواهیم گفت، مختص این مدل از این وسیله است.

مدل جکوزی با سیم و دوشاخه یا همان پرتابل را می‌توانید در هر نقطه از خانه‌تان که می‌خواهید، مورداستفاده قرار دهید؛ درنتیجه برای نصب آن‌ها، تنها به یک دوشاخه برق نیاز است که به‌راحتی در داخل پریز مجزا قرار می‌گیرد.

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره نمودیم، وان‌های جکوزی با سیم و دوشاخه از مزیت تحرک بیشتری برخوردارند و این در حالی است که جابجایی وان جکوزی همراه با سیم کشی شامل یک برنامه‌ریزی دقیق برای قطع اتصال قبل از شروع حرکت است.

البته شایان‌ذکر است که، باوجود دشواری‌هایی که این مدل در نصب دارد؛ اما خروجی گرمایی بیشتری نسبت به وان جکوزی بدون سیم کشی به شما ارائه می‌دهد. به همین دلیل نیز، در صورت استفاده از این مدل وان جکوزی، وقت و هزینه برای گرم کردن آب داخل وان تا حد زیادی کاهش می‌یابد و باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.

تجهیزات موردنیاز برای سیم کشی وان جکوزی

قبل از اینکه به جزئیات مراحل سیم کشی وان جکوزی بپردازیم، در ادامه مطلب فهرستی از تجهیزات مختلفی که برای سیم کشی جکوزی موردنیاز است را بیان کرده‌ایم. همچنین توضیح مختصری درباره عملکرد آن‌ها در سیستم برایتان شرح داده‌ایم:

• قطع کننده مدار یا Circuit Breaker

اصلی‌ترین عامل تمایز بین وان جکوزی همراه با سیم کشی و وان جکوزی با سیم و دوشاخه، اتصال مستقیم وان جکوزی به قطع کننده مدار است.

در زمان نصب وان جکوزی همراه با سیم کشی لازم است تا قطع کننده مدار مجزا تنها برای اتصال برق وان وجود داشته باشد.

• پریز برق مجزا

بر اساس قوانین ملی ساختمان در مبحث سیم کشی برق، اتصال دوشاخه برق وان جکوزی باید به یک پریز کاملا جداگانه صورت گیرد؛ بنابراین پریز برق مختص وان جکوزی را باید در فاصله 3 الی 3/5 متری از این وسیله و در ارتفاع مناسب از کف ساختمان که با رطوبت در تماس نباشد، در نظر بگیرید.

• تابلو برق

همان‌طور که پیش‌تر بیان نمودیم باید ظرفیت برق ساختمانتان را چک کنید. باید در تابلو برق اصلی منزل شما فضای خالی برای نصب قطع کننده مدار 220 ولت وجود داشته باشد. وظیفه قطع کننده مدار این است که بتواند افزایش تقاضای جریان برق برای وان جکوزی را پشتیبانی کند.

• کلید محافظ جان

کلید محافظ جان ازجمله تجهیزات جانبی مهم دیگر در زمان سیم کشی جکوزی، کلید محافظ جان مجزا است. این کلید در موقعیت‌های اضطراری، برق اصلی وان جکوزی را از منبع قطع می‌نماید.

همچنین لازم است تا یک کلید قطع کن دستی برق نیز در کنار وان جکوزی نصب شود تا در واقعی که کلید محافظ جان دچار مشکل شد و برق را قطع نکرد، بتوان با از طریق آن کلید قطع کن دستی برق را قطع کرد.

نوع و سایز سیم برق موردنیاز برای سیم کشی جکوزی

در مدت سیم کشی جکوزی باید اندازه سیم مناسب را برای استفاده از کل جریان موردنیاز این وسیله تعیین نمایید.

استفاده از سیم برق در اندازه‌های کوچک‌تر نه‌تنها احتمال بروز آتش‌سوزی الکتریکی را در وان جکوزی شما افزایش می‌دهد، بلکه المنت‌های حرارتی و پمپ وان جکوزی شمارا در معرض خطر آسیب‌دیدگی قرار می‌دهد.

به‌طورمعمول هر چه مسیر سیم کشی جکوزی طولانی‌تر باشد، به سیمی با سایز بزرگ‌تر نیاز خواهیم داشت؛ بااین‌حال نوع و سایز کابل قابل‌استفاده در سیم کشی برق جکوزی، کابل برق مسی شماره 6 است.

کابل مسی، کابل ارزان‌قیمتی نیست؛ اما قناعت کردن در به‌کارگیری سیم برق باکیفیت در این مرحله می‌تواند باعث بروز حوادث خطرناکی شود.

نقشه سیم کشی جکوزی

برای وان جکوزی 240 ولت 3 سیم و یا 4 سیم باید از محافظ جان استفاده شود. تصویر زیر نقشه سیم کشی جکوزی 3 سیم و 4 سیم را در کنار هم نشان داده است.

شما می‌توانید طریقه سیم کشی جکوزی خود را از طریق تصویر زیر مشاهده و انتخاب نمایید:

شما می‌توانید تمامی اطلاعات موردنیازتان را از قسمت راهنمای مصرف‌کننده پیدا کنید و یا از مجری برق‌کار کمک گرفته تا او برای شما مقدار جریان مصرفی وان جکوزی را برای شما محاسبه نماید.

درهرصورت یک قانون کلی در این زمینه وجود دارد، به این شکل که میزان بار جعبه قطع کن باید بیشتر یا برابر با قطع کننده مدار در تابلو برق خانه‌ی شما باشد.

مجری‌های برق‌کار می‌توانند به‌راحتی تشخیص دهند که آیا تابلو برق ساختمان شما می‌تواند یک مدار 240 ولتی جدید را تحمل کند یا خیر؟!

توجه داشته باشید که بیشترین خطاها در زمان سیم کشی جکوزی زمانی رخ می‌دهد که دستگاه از نوع 4 سیم باشد. همان‌طور که در نقشه سیم کشی جکوزی 4 سیم فوق مشاهده می‌کنید، نباید سیم ارت را به پایه اتصال به زمین زیر پانل دستگاه وصل نمایید؛ در غیر این صورت کلید محافظ جان عمل کرده و برق ورودی به وان جکوزی به‌اشتباه قطع می‌شود!

آموزش سیم کشی جکوزی

از مهم‌ترین کارهایی که باید پیش از نصب و راه‌اندازی وان جکوزی انجام دهید، این است که راهنمای مصرف‌کننده دستگاه را مطالعه نمایید.

نمونه‌ای که ما در این قسمت به‌منظور آشنایی شما با نحوه سیم کشی وان جکوزی را داریم، یک عدد وان جکوزی با ولتاژ 240 ولت یا 50 آمپر و به‌صورت 4 سیم است.

اکثر وان‌های جکوزی امروزی عموما با همین مشخصاتی هستند که ما در قسمت فوق برایتان ذکر کردیم؛ یعنی اکثرا 4 سیمه بوده و آمپرمصرفی آن‌ها 50 آمپر می‌باشد. در این صورت سیم‌های برق موردنیاز برای راه‌اندازی این مدل از جکوزی شامل 2 عدد سیم فاز، یک عدد سیم نول و یک عدد سیم ارت است.

دو عدد سیم فاز مشکی و قرمز برق 240 ولت تولید می‌کنند؛ اما اگر یک سیم فاز با یک سیم نول اتصال داده‌شده برق 120 ولت ایجاد می‌شود.

سیم ارت در سیستم سیم کشی جکوزی، در حقیقت هیچ جریان برقی را از خود عبور نمی‌دهد، تا زمانی که اتصال کوتاه در سیستم ایجادشده و در این حالت قطع کننده مدار وارد عمل می‌شود.

توجه داشته باشید که بسیاری از وان‌های جکوزی قدیمی 240 ولتی و برخی از وان‌های جکوزی جدید دارای سه عدد سیم هستند. درهرصورت چه سیستم برق‌کشی وان جکوزی شما سه سیم و چه چهار سیم باشد، نصب کلید محافظ جان در مسیر سیم کشی امری ضروری می‌باشد.

آنچه در آموزش سیم کشی جکوزی بسیار مهم است که به شما بگوییم این است که، وان جکوزی 4 سیم نباید به تابلو برق 3 سیم متصل شود. همچنین اتصال درست سیم ارت در این سیستم بسیار مهم است.

مرحله اول: برق را از منبع قطع کنید

پیش از هر اقدامی برای نصب و راه‌اندازی وان جکوزی باید جریان برق را قطع نمایید، سپس قطع کننده مدار را در محل تابلو برق نصب کنید؛ چون از ضروری‌ترین امور است. وجود تابلو برق از هرگونه اتصالات برق پیشگیری خواهد کرد.

مرحله دوم: زمین را برای خواباندن لوله برق کنده‌کاری کنید

لازم به ذکر است که این مرحله برای وان‌های جکوزی‌ای است که در خارج از آپارتمان قرار است نصب شوند. اگر قرار باشد وان جکوزی در خارج از ساختمان نصب شود، لازم است تا به‌منظور حفاظت هر چه بیشتر از سیم‌های برق دستگاه آن‌ها را به‌صورت توکار در دل زمین قرار دهیم.

در این قسمت بهترین جنس لوله‌ای که می‌توانید برای این منظور از آن استفاده نمایید، لوله پی‌وی‌سی است، چون علاوه برداشتن مزیت سهولت در نصب، از قیمت خرید مناسبی هم برخوردار است؛ سپس سیم‌ها را از داخل لوله‌ها عبور دهید.

مرحله سوم: سیم‌های برق جکوزی را اتصال دهید

زمانی که سیم کشی جکوزی تمام شد، باید سیم‌های برق وان جکوزی را به ترمینال‌ها اتصال دهید. دقت کنید که در این مرحله اتصالات باید حتما محکم باشند؛ زیرا در غیر این صورت احتمال داغ کردن سیم‌ها و از بین رفتن عایق آن‌ها و حتی بروز قطعی در مدار برق دستگاه وجود خواهد داشت.

برای سیم کشی برق وان جکوزی به ترتیب زیر اقدام کنید:

1. سیم‌های برق قرمز و مشکی را به قطع کننده مدار وصل کنید.
2. سیم نول سفیدرنگ و سیم ارت سبزرنگ را به میله خنثی درون پانل سرویس وصل کنید. (هیچ وسیله دیگری را به مدار جکوزی وصل نکنید.)
3. سیم مشکی را به پایه 1 و سیم قرمز را به پایه 2 در کلید محافظ جان اتصال دهید.
4. سیم سفید نول را به پایه نول در کلید محافظ جان وصل کرده و سپس سیم ارت سبز را به پایه ارت در کلید جان اتصال دهید.
5. برای وان جکوزی مجهز به سیستم کنترل 240 ولت لازم است تا از طریق لوله برق به سمت سیستم کنترل وان جکوزی سیم سیاه را از پایه L1 و کابل قرمز را از پایه L2 کلید محافظ جان گرفته و آن‌ها را به همراه سیم ارت سبزرنگ به میله ارت متصل نمایید.

مرحله چهارم: سیم کشی دستگاه را دوباره چک کنید

برای اطمینان از اتصال صحیح کابل‌های برق مسی در وان جکوزی حتما یک‌بار دیگر اتصال سیم‌های برق را چک کنید تا سیم کشی جکوزی دچار مشکل نشده باشد.