سافت استارتر

استفاده از سافت استارتر یکی از روش‌های مورد استفاده برای کنترل جریان راه‌اندازی الکتروموتورها است که ازجمله تجهیزات پرمصرف در صنعت است.

برای خرید انواع سافت استارتر زیمنس، دانفوس و اوکام با مجموعه ولتک در ارتباط باشید. شما می توانید انواع سافت استارتر را با ضمانت کیفیت و اصالت کالا و بهترین قیمت موجود در بازار به صورت حضوری و غیرحضوری از ولتک خریداری کنید.

سافت استارتر چیست؟

سافت استارتر از نظر لغوی به معنای راه‌اندازی نرم است. راه‌اندازی نرم به این معنا است که موتور تدریجاً و به آهستگی به دور اسمی خود برسد؛ به عبارت دیگر الکتروموتورها هنگام راه‌اندازی ولتاژی بین ۶ تا ۸ برابر ولتاژ نامی مصرف می‌کنند که موضوع باعث می‌شود که راه‌اندازی با ضربات الکتریکی و مکانیکی و تنش‌های فراوان همراه باشد و رفته‌رفته الکتروموتور مستهلک شود. دستگاه سافت استارتر در اینجا وارد عمل می‌شود و با محدود کردن ولتاژ مانع از کشیده شدن بیش‌ازحد ولتاژ از منبع می‌شود و درنتیجه راه‌اندازی نرم صورت می‌گیرد.

عملکرد سافت استارتر چگونه است؟

تریاک (triac) بخش اصلی سافت استارتر را تشکیل می‌دهد که برای محدود کردن ولتاژ اعمالی به موتور طراحی‌شده است. تریاک از دو تریستور (Thyristors) پشت‌به‌پشت تشکیل‌شده است که این تریستورها شکل موج را برش زده و مقدار ولتاژ را در لحظه‌ی راه‌اندازی کم می‌کنند تا گشتاور کم شده و به تبع جریان کاهش یابد. بدین صورت با استفاده از سافت استارتر، هنگام راه‌اندازی موتور هیچ‌گونه ضربه و تنشی به آن وارد نمی‌شود و موتور به‌آرامی و به‌تدریج راه‌اندازی می‌شود.

مزایای سافت استارتر چیست؟

• جریان هجومی و گشتاور لحظه‌ای در زمان راه‌اندازی را حذف می‌کند.
• طول عمر موتور و پمپ‌ها را افزایش می‌دهد.
• قابلیت اطمینان و راندمان سیستم را بالا می‌برد.

• سایز کابل‌ها و کلید‌های اتصال به شبکه را با کاهش جریان موتور کاهش می‌دهد.
• باعث استارت و استپ سیستم بدون ضربه می‌شود.
• هزینه‌ها، به‌خصوص هزینه‌های تعمیر و نگهداری کم می‌کند.
• شتاب‌گیری و شتاب‌دهی نرم

استفاده از سافت استارتر چه معایبی دارد؟

• تولید هارمونیک
• ثابت بودن سرعت کارکرد موتور
• عدم امکان تنظیم سرعت (فقط برای راه‌اندازی، توقف و حفاظت استفاده می‌شود)
• بستگی داشتن زمان شتاب گیری و شتاب‌دهی به بار

سافت استارتر در کجاها کاربرد دارد؟

• پمپ
• فن
• کمپرسور
• نوار نقاله

•  میکسر
• سنگ‌شکن
• آسیاب
• سانتریفیوژ

تفاوت سافت استارتر و درایو (اینورتر) چیست؟

سافت استارتر و اینورتر ها هر دو دستگاهی هستند که باعث کنترل سرعت الکتروموتورها و کاهش ولتاژ می‌شوند. تفاوت سافت استارتر و درایو در این است که درایو علاوه بر راه‌اندازی نرم مزایای دیگری مثل کنترل کردن دور الکتروموتور، تغییر جهت و سرعت، افزایش استحکام و مقاومت، کاهش مصرف انرژی هم دارا می‌باشد. بااین‌حال سافت استارتر‌ها مانند سافت استارتر دانفوس مقرون به‌صرفه‌ترند و قیمت کمتری دارند.

انواع سافت استارتر چیست؟

سافت استارترها با توجه به نوع برند و نحوه کارکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. به‌طورکلی سافت استارترها به دودسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

• سافت استارتر آنالوگ

سافت استارتر آنالوگ قدیمی‌تر است و برای راه‌اندازی آن‌ دیپ سوئیچ یا پتانسیومترهایی که روی دستگاه اصلی نصب می‌شوند، مورداستفاده قرار می‌گیرند.

• سافت استارتر دیجیتال

این نوع سافت استارترها جدیدتر هستند و از امکانات پیشرفته‌تری برخوردار هستند. به سافت استارترهایی که به وسیله‌ي نمایشگر تنظیم و روشن می‌شوند، سافت استارترهای دیجیتال می‌گویند. سافت استارتر دیجیتال قابلیت دسترسی و ارتباط با شبکه‌های صنعتی را دارا می‌باشد.

نحوه نصب سافت استارتر چگونه است؟

سافت استارتر شامل سه عدد ورودی و سه عدد خروجی می‌شود. به‌علاوه در سافت استارتر از کنتاکتور سیم‌بندی قدرت و فرمان برای روشن کردن استفاده می‌شود. برای روشن کردن و راه‌اندازی سافت استارتر به یک جریان برق جداگانه نیاز است. دلیل استفاده از کنتاکتور در سافت استارتر این است که قبل از راه‌اندازی، برق به الکتروموتور وصل نشود. سپس با تنظیم سافت استارتر از طریق صفحه نمایش یا پتانسیومتر، برای راه‌اندازی نرم الکتروموتورها اقدام می‌کنند. تنظیم پارامترها در سافت استارترها نیاز به مهارت و تجربه بالایی دارد و این تنظیمات باید با توجه به نوع الکتروموتور نحوه راه‌اندازی سافت استارتر صورت بگیرد.

اجزای داخلی سافت استارتر شامل چه چیزهایی است؟

•  برد الکترونیک
• هیت سینک
• فن
• بدنه
• تریستور

روش‌های استفاده از سافت استارتر؟

سافت استارتر را می‌توان به دو روش استفاده کرد:

•  اتصال سه سیمِ استاندارد

در این روش سه سیم از الکتروموتور خارج می‌شوند که مستقیماً به خروجی سافت استارتر U،V،W وصل می‌شوند. همچنین در این روش جریان عبوری از سافت استارتر معادل جریان الکتروموتور می‌باشد و مقدار پارامتر ۱۵۰ باید صفر انتخاب شود.

•  اتصال ۶ سیمِ مثلثی

در این روش اتصال شش سیم از الکتروموتور می‌شوند و جریان عبوری از سافت استارتر ۱۰۳/۱ برابر جریان الکتروموتور می‌باشد. در صورت بستن سافت استارتر به‌صورت اتصال ۶ سیمِ مقدار پارامتر ۱۵۰ باید یک انتخاب شود.

ورودی‌های سافت استارتر چیست؟

• تغذیه برد کنترل
• ورودی دما
• تغذیه مدارات منطقی
• تغذیه برد کنترل
• ورودی دما
• تغذیه مدارات منطقی
• تاکومتر فیدبک گشتاور
• سه فاز اصلی و زمین
• خروجی به موتور
• سیگنال Run
• خروجی آنالوگ
• خروجی آنالوگ قابل‌برنامه‌ریزی
• خروجی‌های دیجیتال قابل‌برنامه‌ریزی

پارامترهای سافت استارتر چیست؟

• Start ramp

 شیب استارت مقدار زمانی است که سافت استارتر ولتاژ را از یک مقدار اولیه افزایش می‌دهد تا به ولتاژ کامل خود برسد. زمان صعود نباید خیلی طولانی باشد، زیرا می‌تواند باعث افزایش دمای غیرضروری شده و بدین صورت خطر عمل رله‌های اضافه بار و از مدار خارج شدن موتور را بالا ببرد.

• Stop ramp

مدت ‌زمانی است که موتور از ولتاژ حداکثری به حداقل ولتاژی که برایش تعیین‌شده است می‌رسد تا موتور به‌صورت نرم متوقف شود. این مدت‌زمان هم نباید بیش‌ازحد کوتاه باشد

• Initial voltage

ولتاژ اولیه‌ای است که موتور با آن راه‌اندازی می‌شود؛ به عبارت دیگر آن نقطه‌‌ای است که سافت استارتر شیب‌های توقف یا استارت را ازآنجا شروع می‌کند.

• Current limit

 این پارامتر تنظیم محدودیت جریان در زمان راه‌اندازی است. هنگامی‌که جریان به مقدار محدودشده خود برسد سافت استارتر موقتاً افزایش دادن ولتاژ را متوقف می‌کند تا جریان افت کند و به زیر محدوده حداکثر تنظیم‌شده برسد. سپس دوباره شروع به افزایش ولتاژ می‌کند تا به مقدار نهایی برسد. این پارامتر در تمام سافت استارترها موجود نمی‌باشد.

• Step down voltage

این پارامتر می‌تواند ولتاژ را به گونه‌ای تنظیم کند که سرعت موتور با دریافت فرمان توقف شروع به کاهش ناگهانی کند. این ولتاژ همه‌جا نیاز به تنظیم ندارد و بهترین جایی که کارایی دارد مربوط به پمپ‌های آب است.

نکات ایمنی مربوط به استفاده از سافت استارتر

• قبل از تماس با قسمت‌های برق‌دار و بدنه سافت استارتر حتماً برق ورودی را قطع کنید و همچنین همیشه بعد از قطع برق نیز حداقل ۳ دقیقه منتظر بمانید تا ولتاژ ذخیره‌شده در برخی از قسمت‌های برق‌دار و خازن‌های موجود خالی شود.
• برق ورودی باید دارای ارت باشد یا به عبارتی باید زمین شده باشد.
• فیوز مورد استفاده در ورودی سافت استارتر از نوع فیوزهای نیمه‌هادی با سرعت قطع بالا است.
• برای ارت کردن بدنه باید از سیم ارت مجزا استفاده کرد و از کابل نول به این منظور پرهیز کرد.
• تمامی قسمت‌های بردهای الکترونیکی و تجهیزات آن‌ها به الکتریسیته ساکن حساس‌اند در نتیجه به این قسمت‌ها بدون استفاده از دستبند مناسب ارت دست نزنید.
• اندازه کابل ارت مورد استفاده باید با توجه به جدول سایزینگ کابل ارت بر حسب نوع سافت استارتر انتخاب شود. کابل ارت را به شین ارت یا به چاه ارت با مقاومت کمتر از ۱۰ اهم وصل کنید.
• ارت سافت استارتر را با تجهیزات قدرت که با جریان‌های بالا مثل موتورهای ولتاژ بالا، دستگاه‌های جوشکاری و غیره کار می‌کنند، باهم به کار نگیرید و مشترک نکنید.
• اگر بیش از یک سافت استارتر مورداستفاده قرار می‌گیرد، ارت آن‌ها حتماً باید مطابق استاندارد انجام شود.
• همیشه بدنه موتور را به‌ویژه در تابلویی که سافت استارتر در آن قرار دارد، ارت کنید.
• سیم خروجی سافت استارتر به موتور باید از کابل ورودی، کابل‌های سیگنال و کنترل مجزا شود.