بیمتال یک نوع رله حرارتی است که به منظور جلوگیری از بروز عیب الکتریکی و یا صدمه مکانیکی به موتور و توقف خط تولید، وطیفه دارد کار غیرعادی موتورها را تشخیص دهد. با توجه به این موضوع بیمتال دارای نقش مهم در صنعت و سلامت تجهیزات دارد.
برای خرید انواع کلید بی متال: بی متال زیمنس، بی متال هیمل، بی متال هیوندا و بی متال اشنایدر با مجموعه ولتک در ارتباط باشید. شما می توانید انواع بیمتال را با ضمانت کیفیت و اصالت کالا و بهترین قیمت موجود در بازار به صورت حضوری و غیرحضوری از ولتک خریداری کنید.
بی متال چیست؟
به طور کلی هر حالت غیرعادی که در عملکرد سیستم به وجود می‌آید خطا گفته می‌شود. از این حالت‌های غیرعادی می‌توان به وقوع اتصال کوتاه، افزایش و یا کاهش بیش‌ازحد ولتاژ، افزایش یا کاهش بیش‌ازحد فرکانس، افزایش حرارت تجهیزات در اثر توان عبوری بیش‌ازحد از آن‌ها یا اضافه‌بار، از سنکرون خارج شدن ژنراتورها و غیره اشاره کرد. اتصال کوتاه‌ها از مهم‌ترین خطاهایی هستند که در یک شبکه به وجود می‌آید.
کلید بی متال قطعه‌ای است که از ترکیب دو فلز ناهم‌جنس و خصوصاً فلزهایی با ضریب انبساط متفاوت به وجود می‌آید. بیمتال (Bimetal) قطعه‌ای برقی است که به‌صورت سری در مدار قرار می‌گیرد و جهت حفاظت از موتورها در برابر اضافه‌بار در همه تابلو برق‌ها به کار می‌رود، به همین علت یک نوع رله حفاظتی به شمار می‌رود. اساس کار این رله‌ها بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به‌کاررفته است. بی متال را با نام‌های دیگری همچون رله اضافه‌بار (Overload Relay)، رله حرارتی (Thermal Relay) و یا رله اضافه‌بار حرارتی (Thermal Overload Relay) نیز می‌شناسند.
امروزه شرکت های تولیدی بسیاری در حال تولید انواع بی متال هستند که انواع آن به این شرح است:بی متال زیمنس ، بی متال اشنایدر، بی متال هیمل، بی متال هیوندای.
نحوه عملکرد کلید بی متال چگونه است؟
در اثر عبور جریان الکتریکی از بیمتال هر دو فلز گرم‌شده و طول آن‌ها زیاد می‌شود اما ازآنجایی‌که ضریب انبساط دو فلز متفاوت است، بیمتال به سمت فلزی که ضریب انبساط پایین‌تری دارد خم می‌شود. این جابجایی به‌وسیله اهرم یا به‌صورت مستقیم کنتاکت‌ها را قطع یا وصل می‌کند. از این ویژگی در فیوزها و رله‌های بیمتال استفاده می‌شود.
برای افزایش سرعت عملکرد بیمتال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آهن‌ربا در بالا و پایین تیغه دوفلزی استفاده می‌شود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک می‌کند.
کلید بی متال در صورت احساس بار اضافه، فرمان قطع به کنتاکتور یا کلید بالا دست خود می‌دهد؛ اما باید گفت، رله‌های اضافه‌بار (بیمتال) تنظیم‌پذیر هستند و می‌توان آن‌ها را به گونه‌ای تنظیم کرد که جریان‌هایی بین ۱٫۰۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی موتورها را قطع کنند. رله بیمتال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است.
انواع حالت دستی و خودکار بی متال
مقدار کمی از رله‌های بی متال دو حالت دستی و خودکار دارند که وقتی حالت دستی فعال باشد باید آن را به‌صورت دستی و با فشردن یک دکمه‌ای به نام reset به حالت اول بازگردانید درصورتی‌که در حالت خودکار پس از یک مدت معین این عمل خودبه‌خود برای شما انجام می‌شود.
نقش بی متال در تابلو برق چیست؟
کلید بی متال در تابلوهای برق اهمیت ویژه‌ای دارد. اهمیت بیمتال در تابلو برق این‌گونه است که در مقابل خطاهای ناخواسته از تابلو برق محافظت می‌کنند.
یکی از راه‌های حفاظت از موتورهای الکتریکی استفاده از رله‌های مغناطیسی و کلید حرارتی است.
اجزای تشکیل‌دهنده بی متال چیست؟
- ترمینال‌های ورودی بیمتال (شماره‌های ۱، ۳ و ۵)
- ترمینال‌های خروجی بیمتال (شماره‌های ۲، ۴ و ۶)
- ورودی‌های NC (شماره‌های ۹۵ و ۹۶)، ورودی‌های NO (شماره‌های ۹۷ و ۹۸)
- پیچ تغییر وضعیت (حالت دستی حالت m یا H / حالت اتوماتیک حالت A)
- پیچ تغییر رنج جریان (برای تنظیم مطابق با جریان نامی موتور که روی پلاک آن درج‌شده است)
- دکمه Reset و دکمه تست
انواع روش های تست بی متال
- تست سرد:
در این روش به میزان دو برابر جریان نامی بیمتال به آن تزریق می‌شود و زمان عملکرد بیمتال ثبت می‌گردد.
- تست گرم:
در این تست برای ثبت زمان عملکرد بیمتال، ابتدا، جریانی معادل شش برابر جریان نامی از بیمتال عبور داده می‌شود و سپس زمان عملکرد بیمتال ثبت می‌گردد.
- تست دو فاز:
در این روش یکی از فاز‌ها را قطع کرده و مدار با دو فاز بسته می‌شود. زمان عمل کردن رله ثبت می‌شود. بیمتالها برحسب اینکه گرم یا سرد باشند، محدوده عملکرد متفاوتی دارند.
انواع بی متال
بیمتالها معمولاً برحسب نوع برگشت به حالت اولیه به سه دسته تقسیم می‌شوند:
۱- بی متال‌های دستی
در کلید بی متال دستی (H به معنی Hand) و یا همان بیمتال‌های Manual، بعد از اینکه بی متال در مدار عمل می‌کند و مدار قطع می‌شود، فلز بیمتال سرد شده و به حالت اولیه خود برمی‌گردد، ولی کنتاکت‌های داخل بیمتال که برای قطع کردن مدار تغییر حالت داده‌اند، در همان حالت باقی می‌مانند و برای برگرداندن آن‌ها به حالت اولیه باید دکمه Reset که روی بیمتال است را به طور دستی فشار دهیم، تا کنتاکت‌ها آماده قطع مجدد مدار باشند.
از این نوع بی متال هم در سیستم‌های با مدار فرمان اتوماتیک و هم در سیستم‌های با مدار فرمان غیر اتوماتیک استفاده می‌شود.
مداراتی که معمولاً تنظیم دستی دارند عبارت‌اند از:
منبع تغذیه، تجهیزات پزشکی، بخاری آب، تجهیزات تهویه مطبوع و برخی دیگر از لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی
۲- بی متال‌های اتوماتیک
به بی متال هایی که کنتاکت‌ها در آن‌ها بعد از گذشت مدت‌زمان معین و در یک دمای معین به طور خودکار به حالت اولیه بازمی‌گردند، بی متال‌های اتوماتیک می‌گویند.
در اصل اگر بخواهیم پس از هر بار عملکرد بی متال، کنتاکت‌های آن به‌صورت خودکار به حالت اولیه برگردند، باید بی متال را روی حالت (A به معنای Automatic) قرار دهیم.
از این نوع کلید بی متال در سیستم‌هایی که مدار فرمان آن‌ها به‌صورت دستی کنترل می‌شود، استفاده می‌شود.
برای تغییر از وضعیت Automatic به وضعیت Hand، نیازی به فشردن دکمه قرمز یا همان Stop نداریم. ولی برای تغییر وضعیت از حالت Hand به Automatic، لازم است هنگام چرخش این دکمه، دکمه قرمز کمی فشار داده شود.
۳- بی متال‌های دستی و اتوماتیک
نوع دیگری از بی متال‌ها نیز هستند که هر دو حالت دستی و اتوماتیک را در یک مجموعه دارند و برای تغییر حالت بیمتال از یک کلید که روی بیمتال قرار دارد، استفاده می‌شود؛ که توسط همان یک کلید می‌توان بی متال را در وضعیت قطع دستی یا اتوماتیک قرار داد.
راهنمای نصب بی متال
این شستی بر بروی برخی بی متال‌ها وجود دارد که H به معنای حالت دستی و A به معنای حالت اتوماتیک می‌باشد همانطور که گفتیم وقتی کلید بی متال عمل می‌کند کنتاکت هایش نیز تغییر وضعیت می‌دهند، برای بازگرداندن به حالت اولیه (نرمال) باید دکمه ریست (RESET) را فشار دهیم
حال اگر بخواهیم پس از هر بار عملکرد، کنتاکت‌ها بی متال به‌صورت خودکار به حالت اولیه برگردد بایدان را روی حالت A قرار دهیم در غیر این صورت پس ازهر بار عملکرد بی متال باید ریست شود.
دکمه استپ (STOP) نیز روی بی متال قرار دارد که برای آزمایش قطع مدار فرمان تعبیه شده است تا کاربران از اتصال صحیح مدار فرمان اطمینان حاصل کنند.
دکمه تست (TEST) برای تست و آزمایش صحیح کارکرد بی متال و سالم بودن یا خراب بودن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد به این صورت که وقتی این دکمه را فشار دهیم باید مدار قطع شود.
ورودی سه فاز قدرت یا شاخک‌ها ورودی مستقیماً به زیر کنتاکتور وصل شده و خروجی بی متال به موتور وصل می‌شود.
قیمت خرید بی متال
همانطور که در ابتدا گفتیم، بی متال قطعه‌ای است که از ترکیب دو فلز ناهم‌جنس و خصوصاً فلزهایی با ضریب انبساط متفاوت به وجود می‌آید. بیمتال (Bimetal) قطعه‌ای برقی است که به‌صورت سری در مدار قرار می‌گیرد و جهت حفاظت از موتورها در برابر اضافه‌بار در همه تابلو برق‌ها به کار می‌رود،
با توجه به کاربرد گسترده ای که انواع بی متال دارند، بسیاری از افراد برای خرید بی متال اقدام می کنند. بنابراین اگر قصد خرید بی متال را دارید، می توانید با شماره های درج شده داخل سایت تماس بگیرید.
